Buruq (boruda axan mayenin, qazın və s. yolunu açıb bağlamaq üçün qurğu; kran) Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir sözdür və əsasən maye və qazların axınını idarə etmək üçün istifadə olunan mexaniki bir qurğunu ifadə edir. Sadəcə "kran" sözünün sinonimi deyil, daha çox köhnə, xalq arasında daha çox istifadə olunan bir ifadədir. "Kran" sözü daha çox texniki və müasir bir termin kimi qəbul olunarkən, "buruq" sözü daha çox məişətdə, xüsusilə də köhnə tipli su sistemləri və ya qaz sistemlərində rast gəlinir.
Buruğun əsas funksiyası axını tənzimləməkdir. Bu, sadəcə olaraq axını tamamilə bağlamaq və ya açmaqla məhdudlaşmır. Bəzi buruqlar axının sürətini də tənzimləməyə imkan verir. Bu xüsusiyyət onu müxtəlif sahələrdə, məsələn, sənaye proseslərində, ev təsərrüfatında və hətta tibbdə istifadəyə yararlı edir. Buruqların materialları və dizaynları da müxtəlifdir: metal, plastik və ya keramika ola bilər; sadə bir qol ilə işləyən buruqlardan tutmuş, mürəkkəb mexanizmlərə malik olanlara qədər müxtəlif növləri vardır.
Misalda verilən "Gülpərinin balağı samovarın buruğuna ilişib buruğu [açır]" cümləsində buruq, samovarın suyu axıdılmasını tənzimləyən qurğu kimi təsvir olunur. Bu misal buruq sözünün məişət kontekstində necə istifadə olunduğunu göstərir və sözün köhnə və məişət əşyalarına aid olduğunu vurğulayır. Buruq sözünün bu cür istifadəsi, dilin zənginliyi və tarixi inkişafının bir əksidir.
Qısacası, "buruq" sözü sadəcə bir texniki termin deyil, həm də mədəni və tarixi kontekstdə əhəmiyyət kəsb edən, Azərbaycan dilinin koloritini əks etdirən bir sözdür.