Buynuzgülü (lat. Xanthium) adı ilə tanınan bitki, mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid, hündürlüyü 30-150 sm arasında dəyişən, illik bir alaq otudur. Buynuzvari meyvələri ilə xarakterizə olunan buynuzgülü, geniş yayılmış bir bitki olub, həm əkin sahələrində, həm də yol kənarlarında, çöllüklərdə və boş yerlərdə rast gəlinir.
Buynuzgülünün gövdəsi qalın, sərt və tüklü, yarpaqları isə böyrəkvari və ya üçbucaqvari, kənarları dişlidir. Bitki yazda cücərir və yayda çiçəkləyir. Çiçəkləri kiçik və qeyri-diqqətçəkən olsa da, meyvələri diqqəti cəlb edir. Meyvələr iki hissədən ibarət olub, hər hissədə bir toxum yerləşir. Bu hissələr qıvrım və ya buynuzvari çıxıntılara malikdir, bu da bitkiyə adını verir. Bu buynuzlar bitkinin toxumlarının yayılmasına kömək edir.
Buynuzgülü, müxtəlif iqlim şəraitinə uyğunlaşa bilir və hətta quraqlığa davamlıdır. Tibb üsullarında bəzən istifadə olunmasına baxmayaraq, əsasən alaq otu kimi qəbul edilir və kənd təsərrüfatı üçün zərərli hesab olunur. Çünki sürətlə yayılır və digər bitkilərin qidalanmasını məhdudlaşdırır. Tərkibində xarici istifadə üçün dərman əhəmiyyəti olan maddələr olsa da, həkim məsləhəti olmadan istifadə edilməməlidir. Belə ki, tərkibindəki bəzi birləşmələr zəhərli ola bilər.
Tarix boyu buynuzgülü müxtəlif mədəniyyətlərdə fərqli məqsədlər üçün istifadə olunmuşdur. Bəzi regionlarda toxumları qida məqsədilə istifadə olunsa da, bu geniş yayılmış bir təcrübə deyildir. Buynuzgülü haqqında olan maraqlı fakt isə onun toxumlarının suda üzə bilməsidir, bu da onların su vasitəsilə daha geniş ərazilərə yayılmasına kömək edir.