izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Buyurma (f.is. buyurmaqdan) - Birisinin istəyini, arzusunu yerinə yetirmək, xidmət etmək, itaət etmək mənasını ifadə edən bir söz olaraq Azərbaycan dilində geniş istifadə olunur. Sadəcə bir əmrin yerinə yetirilməsini deyil, daha geniş bir mənada hörmət, itaət və xidmət əsaslı bir münasibəti də əhatə edir. “Buyurun” sözü kimi hörmətlə yanaşma və qonaqpərvərliyin ifadəsində də işlədilir.

Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilir. Məsələn, "Həmişə buyurmada, vurmada, kəsmədə ömür sürmüş…" misalında “buyurma” fiziki bir fəaliyyət, əmək və xidmət mənasında işlənir. Bu ifadədə bir insanın həyatının ağır əməklə keçdiyini, daim əmr və tapşırıqlar yerinə yetirərək yaşadığını ifadə edir. Burada buyurma, sadə əmr yerinə yetirmədən çox, ağır və davamlı əməyin sinonimi kimi istifadə olunur.

Buyurma sözünün leksik mənası ilə yanaşı, kontekstdən asılı olaraq məcazi mənaları da ola bilər. Məsələn, birinin hər sözünü yerinə yetirmək, onun hər istəyinə tabe olmaq mənasında da istifadə oluna bilər. Bu halda “buyurma” tam itaətkarlıq, öz istəklərini arxa plana keçirmək və digərinin iradəsinə uyğun yaşamaq anlamını daşıyır.

Ümumilikdə, “buyurma” sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasının bir parçası olaraq, həm sadə, həm də dərin mənaları özündə birləşdirən bir sözdür. Onun mənası həm konkret, həm də məcazi ola bilər və hər dəfə də kontekstdən asılı olaraq dəqiqləşdirilməlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz