izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Bülövləmək – fəal felldir və əsasən Azərbaycanın kənd yerlərində, xüsusilə də sənətkarlıqla məşğul olanlar arasında işlənən bir sözdür. Müasir lüğətlərdə qısa və sadə şəkildə "bülöv daşına çəkib itiləmək" kimi izah olunsa da, bu izah sözün əhatə etdiyi mənanı tam əks etdirmir. Bülövləmək sadəcə itiləmək deyil, daha doğrusu, birləşmiş bir prosesdir: əvvəl bərk bir səthdə (bülöv daşı) cilalama, sonra isə itiləmə.

Bülöv daşı, adətən, kobud səthli, sərt və möhkəm bir təbii daş növüdür. Bıçaq, balta və ya digər kəsici alətlər bu daşa sürtülərək həm hamarlanır, həm də itilənir. Bu proses zamanı daşın səthi alətin üzərindəki qeyri-bərabərlikləri aradan qaldırır, kəsici kənarını isə daha iti və effektiv edir. Yəni, bülövləmək sadəcə "iti etmək" deyil, "iti və hamar etmək" mənasını daha dəqiq ifadə edər.

Bülövləmə prosesi sənətkarlığın ayrılmaz hissəsi olub, uzun illər təcrübə tələb edir. Sənətkar, alətin materialını, daşın növünü və təzyiq qüvvəsini dəqiq hesablamalı, aləti düzgün bucaq altında tutmalı, hərəkətlərini dəqiq koordinasiya etməlidir ki, alət həm iti olsun, həm də zədələnməsin. Bu səbəbdən də bülövləmək sadə bir hərəkət deyil, sənətkarın bacarığını, dəqiqliyini və təcrübəsini göstərən bir prosesdir.

Beləliklə, "bıçağı bülövləmək" və ya "baltanı bülövləmək" deyəndə, sadəcə itiləmə prosesindən deyil, daş üzərində incə bir işləmə ilə əldə edilən, iti və hamar bir kəsici kənarın yaranmasından bəhs olunur. Bu proses, həm də qədim sənətkarlıq ənənələrinin və zəhmətin simvoludur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz