Bünyad (fars. بنیاد) sözü Azərbaycan dilində "əsas", "özül", "təməl" mənalarını ifadə edir. Bu, sadəcə fiziki bir quruluşun alt təməlini deyil, həm də mənəvi, fəlsəfi və ya sosial bir quruluşun əsasını, mahiyyətini bildirir. Bir binanın bünyadı onun təməlidirsə, bir əsərin bünyadı onun əsas fikri, ideyasıdır. Bir millətin bünyadı isə onun tarixi, mədəniyyəti, adət-ənənələridir. Beləliklə, bünyad sözü, həm konkret, həm də mücərrəd mənalarda geniş istifadə oluna bilər.
Köhnə Azərbaycan dilində "bünyad etmək" ifadəsi "əsasını qoymaq", "yaratmaq", "təməlini atmaq" mənalarında işlənirdi. Bu, yeni bir şeyin, bir layihənin, bir əsərin və ya bir qurumun başlanğıcını, əsasını qoymaq prosesini ifadə edir. Misal olaraq, bir şəhərin bünyad edilməsi, bir dövlətin bünyad edilməsi və ya bir əsərin bünyad edilməsi kimi ifadələrə rast gəlmək mümkündür.
Sözün kökünün farsca olmasına baxmayaraq, Azərbaycan ədəbiyyatında geniş yayılmış və özünəməxsus poetik təsvirlərdə istifadə olunmuşdur. Gətirilən misal şeirdə "Bünyad etdi" ifadəsi məhəbbətin əsasının, təməlinin qoyulmasını, mühüm bir əlaqənin başlanğıcını ifadə edir. Bu isə sözün yalnız fiziki mənadan kənara çıxaraq, daha dərin emosional və mənəvi bir məna kəsb etdiyini göstərir.
Ümumiyyətlə, "bünyad" sözü sadə görünüşünə baxmayaraq, dərin və çoxşaxəli bir mənaya malikdir və Azərbaycan dilinin zəngin leksikasının parlaq nümunələrindən biridir. Onun istifadəsi həm yazılı, həm də şifahi nitqdə mətni daha ifadəli və mənalı edir.