Büzülmək fellinin mənası sadəcə "yığışmaq, qırışmaq, büzük hala düşmək" ifadəsi ilə tam əhatə olunmur. Daha geniş və dəqiq bir izah vermək üçün bu feilin müxtəlif kontekstlərdə istifadəsini nəzərə almaq lazımdır.
Birincisi, fiziki büzülmə var: bu, əzələlərin, dərinin və ya hər hansı bir materialın həcmində və ya səthində azalma deməkdir. Məsələn, soyuqdan bədən titrəyir və büzülür, ya da qocalıqla dərinin büzülməsi baş verir. Bu mənada, büzülmə prosesi passiv və ya refleks hərəkət ola bilər.
İkincisi, emosional büzülmə var. Bu, üzdə əks olunan və daxili hissləri ifadə edən bir hərəkətdir. Kədər, qorxu, narahatlıq və ya əsəbilik zamanı üz ifadələrinin dəyişməsi - qaşların qovuşması, dodaqların büzülməsi - büzülmənin emosional tərəfini göstərir. Bu halda, büzülmə aktiv, şüurlu və ya qeyri-şüurlu bir reaksiyadır.
Üçüncüsü, məcazi büzülmə mövcuddur. Bu, hər hansı bir şeyin azalması, kiçilməsi, daralması mənasında istifadə olunur. Məsələn, “imkanlar büzüldü”, "sərvət büzüldü", kimi ifadələrdə büzülmə kəmiyyətin azalmasını bildirir.
Beləliklə, büzülmək feli fizioloji, emosional və məcazi mənalarda istifadə oluna bilən çoxşaxəli bir sözdür. Onun tam mənasını anlamaq üçün kontekstin nəzərə alınması vacibdir. Misal olaraq verilən "[Qızın] qaşlarının qovuşduğunu, dodaqlarının, büzüldüyünü … görürdüm" cümləsində büzülmə emosional vəziyyəti ifadə edir - qızın ehtimal ki, kədərli, qorxulu və ya narahat olduğunu göstərir.