izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Cağıltı sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında xırda cisimlərin bir-birinə dəyərək yaratdıqları səsi ifadə edir. Bu səs, adətən, quru və sərt materialların - məsələn, quru yarpaqların, xırda daşların, qoz-fındıqların və ya qırıntıların - bir-birinə toxunması, sürtünməsi və ya qırılması nəticəsində yaranır. Cağıltı, həmçinin bəzi canlıların – məsələn, quşların, həşəratların – və ya kiçik heyvanların yaratdığı zəif, qarışıq səsləri də ifadə edə bilər. Səsin intensivliyi və xarakteri cisimlərin ölçüsündən, miqdarından, səthinin quruluşundan və dəyən cisimlərin materialından asılıdır.

Cağıltı səsi, ətraf mühitin səs fonuna əlavə olaraq, bəzən fərq edilməyə bilər. Lakin, səssiz bir mühitdə, məsələn, səhər tezdən və ya gecə sakitliyində, cağıltı daha aydın eşidilir və ətrafın təbiətini əks etdirir. Belə səslər, əsərin atmosferini yaratmaq, oxucunun təsəvvürünü canlandırmaq üçün ədəbi əsərlərdə də tez-tez istifadə olunur. Məsələn, yuxarıda verilən nümunədəki "[Adilə və İlyas] susmuşdu. Yalnız ayaqları altında sınan quru çör-çöplərin çatırtısı" misalında, cağıltı səsi, ətrafın sakitliyini vurğulayır və hadisənin baş verdiyi yerin təbiətini oxucuya çatdırır. Cağıltı, bir söz olaraq, həm təbiətə, həm də insanların əməllərinə istinadən istifadə oluna bilər.

Ümumilikdə, cağıltı sözü, sadəcə olaraq bir səsin adı deyil, eyni zamanda, ədəbi əsərlərdə, təsviri incəsənətdə və həyatımızın müxtəlif sahələrində ətraf mühit, hadisə və ya hisslərin daha dəqiq təsvirinə kömək edən bir ifadə vasitəsidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz