izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Cahangir (fars. جاهانگیر) sözü fars mənşəlidir və iki hissədən ibarətdir: "cahan" (dünya) və "gir" (tutmaq, ələ keçirmək, fəth etmək). Beləliklə, sözün əsl mənası "dünyanı tutan", "dünyanı fəth edən" deməkdir. Lüğətlərdəki "dünyanı istila edən, ölkələr fəth edən; imperialist" tərifi bu əsas mənanı əks etdirir, lakin daha geniş məna çalarlarını tam əhatə etmir.

Tarixi kontekstdə, "cahangir" sözü sadəcə hərbi fəthləri deyil, həm də geniş ərazilərə hakim olan, güclü və nüfuzlu hökmdarları ifadə edirdi. Bu hökmdarlar öz hakimiyyətlərini qorumaq və genişləndirmək üçün həm hərbi gücdən, həm də siyasi bacarıqlardan istifadə edirdilər. Ona görə də "cahangir" termini sadəcə "imperialist" sözü ilə əvəz olunmamalı, çünki "imperialist" daha çox müasir bir siyasi anlayışdır, "cahangir" isə daha geniş tarixi bir kontekstdə işlənir.

Elxan bəy tərəfindən qeyd edilən misrada ("Mən üzümə bir din qalxanı çəkib cahangirlərin cəlladlığını...") "cahangirlərin cəlladlığı" ifadəsi, cahangirlərin (dünyanı fəth edən hökmdarların) səltənətinin və fəthlərinin qurbanlarını, onların hərbi əməliyyatlarının yaratdığı acıları, dağıntıları və insan itkilərini təsvir edir. Bu, sözün mənfi tərəfini, fəthlərin və hakimiyyətin qaranlıq tərəfini vurğulayır.

Yekun olaraq, "cahangir" sözü "dünyanı fəth edən", "güclü və geniş əraziyə hakim olan hökmdar" mənasını verir. Ancaq bu mənanın həm müsbət (güc, nüfuz), həm də mənfi (istilalar, dağıntılar, qurbanlar) aspektlərini nəzərə almaq vacibdir. Sözün tarixi və mədəni konteksti anlaşılmadan onun tam mənasını dərk etmək mümkün deyildir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz