izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Cahillik – insanın müəyyən bir sahədə və ya ümumilikdə bilik və təcrübə qıtlığı, məlumat çatışmazlığı vəziyyətidir. Sadəcə "bilməmək"dən daha geniş bir məfhumu əhatə edir. Cahillik, nadanlıq, avamlıq, bilməzlik kimi sinonimlərlə ifadə olunsa da, onlardan fərqli olaraq daha çox şüursuzluğu, düşüncəsizliyi, məntiqi düşünmə qabiliyyətinin zəifliyini, həqiqəti qavramaqda çətinlik çəkməni və nəticədə yanlış qərarlar verməyə meyilliliyi əks etdirir. Cəhalət sözü ilə sinonim olsa da, cəhalət daha çox sistemli təhsil və mədəniyyətdən məhrumluğu ifadə edir, cahillik isə daha geniş bir mənada istifadə olunur.

Cahilliyin səbəbləri çoxcəhətlidir və genetik amillərdən tutmuş sosial-iqtisadi şəraitə, təhsil imkanlarına, ətraf mühitin təsirinə qədər müxtəlif faktorlardan asılıdır. Tarix boyu cahilliyin nəticələri fəlakətli olmuş, müharibələrə, zülmə, ədalətsizliyə və inkişafa maneə törətməyə səbəb olmuşdur. Digər tərəfdən, cahillik hər zaman mənfi bir hal kimi dəyərləndirilməməlidir. Məlumatın olmaması insanın yeni şeylər öyrənməyə, intellektini inkişaf etdirməyə və həyat dərsləri almağa təşviq edə bilər.

Münəvvərənin misalında verilən "İnsan eşitdiyi sözün natiqinə baxıb haman sözü qəbul edər" fikri cahilliyin təhlükəli bir tərəfini vurğulayır. Bu, tənqidi düşüncənin olmaması, məlumat mənbəyinin etibarlılığının yoxlanılmaması, şəxsi fikrin formalaşdırılmaması və avtoritetin kor-koranə qəbul edilməsi deməkdir. Belə bir yanaşma manipulyasiyaya, yalan informasiyanın yayılmasına və yanlış qərarların verilməsinə yol açır. Ona görə də cahilliyin qarşısının alınması üçün tənqidi təfəkkürün inkişaf etdirilməsi və məlumatın etibarlı mənbələrindən əldə olunması son dərəcə vacibdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz