Canbəxş (fars. جَانبخش) sözü əslində iki hissədən ibarətdir: "can" və "bəxş". "Can" - həyat, ruh, can, qüvvə mənalarını verir. "Bəxş" isə vermək, bağışlamaq, əta etmək anlamına gəlir. Beləliklə, "canbəxş" sözü əvvəlcə və əsas mənası olaraq "can verən", "həyatı bəxş edən", "canlandıran" deməkdir. Bu məna, xüsusilə də tibb, ilahiyyat və ədəbiyyat kontekstində aydın şəkildə özünü göstərir. Məsələn, bir dərman canbəxş təsir göstərə bilər, yəni xəstəliyi müalicə edərək sağalmağa kömək edər.
Lakin, sözün mənası zaman keçdikcə genişlənərək daha metaforik və emosional bir çalar qazanmışdır. Canbəxş həmçinin insanı şad edən, ruha təravət verən, xoşbəxtlik bəxş edən, fərəhləndirən, həvəsləndirən hər şeyi ifadə edə bilər. Xoş bir xəbər, gözəl bir mənzərə, sevincli bir hadisə, maraqlı bir kitab – bunların hamısı canbəxş təsir bağışlayır. Bu mənada, canbəxş sözü daha çox insanın daxili vəziyyətinə, ruhi halına təsir edən amilləri ifadə edir.
Tarixi kontekstdə "canbəxş" sözü tez-tez poetik və ya rəsmi üslubda istifadə olunurdu. Şeirlərdə, xüsusilə də sevgi şeirlərində, sevgiliyə, gözəlliyə, təbiətə aid təsvirlərdə məhəbbət və həyatın simvolu kimi işlənirdi. Bu istifadədə, sözün həm fiziki, həm də metafiziki mənaları birləşərək daha dərin və mənəvi bir anlam qazanırdı.
Beləliklə, "canbəxş" sözü sadəcə "can verən" deyil, həm də həyatı daha mənalı, daha gözəl və daha sevincli edən hər şeyi ifadə edən zəngin bir mənaya malikdir. Sözün köklərindən və istifadəsindən asılı olaraq onun mənası kontekstdən kontekstdə dəyişir və genişlənir.