izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Canfəza sözü Azərbaycan dilində əsasən "ürəkaçan", "fərəhverən" və "könülaçan" mənalarında işlənən bir sifətdir. Lüğətlərdəki qısa izahı bu sözün ifadə etdiyi dərin duyğuları tam əks etdirmir. Canfəza, sadəcə xoş görünüşlü deyil, həm də ruhu oxşayan, insanı daxilən sevindirən, özünə cəlb edən bir gözəlliyi ifadə edir. Bu gözəllik yalnız zahiri görünüşlə məhdudlaşmır; sözün ifadə etdiyi həzz və xoşbəxtlik duyğusu insanın daxili aləminə təsir edir, ruhunu dincəldir və onu xoş ovqata salır.

Misal olaraq verilən şeir parçasında canfəza sözü bir qadının gözəlliyini təsvir etmək üçün işlənilir. Ancaq bu gözəllik sadəcə fiziki cəhətdən deyil, həm də onun davranışından, aura və təsirindən qaynaqlanan bir gözəllikdir. Şairin ifadələri bu qadının nəinki gözəl, həm də insanın ürəyini fəth edə bilən, onu özünə bağlayan bir cazibəyə malik olduğunu vurğulayır. Canfəza, beləcə, yalnız bir sifət deyil, həm də bir insanın özünəməxsus cazibəsini, sehirini ifadə edən dərin bir məna daşıyır.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "can" və "fəza" sözlərinin birləşməsindən əmələ gəldiyini görürük. "Can" sözü ruh, can, həyat demək olduğu kimi, burada insanın daxili aləmini, hisslərini ifadə edir. "Fəza" isə genişlik, məkan mənasında işlənir. Beləliklə, canfəza sözü ruhu genişləndirən, insanın daxili aləmini zənginləşdirən, onu xoşbəxt edən bir gözəlliyi ifadə edir. Bu gözəllik sadəcə gözlə görülən deyil, həm də qəlbdə hiss edilən, ruha təsir edən bir gözəllikdir.

Ümumiyyətlə, canfəza sözü Azərbaycan dilinin zəngin leksikasının tərkib hissəsi olaraq, qısa və lakonik formada çox dərin bir mənanı özündə əks etdirir. Onun sadəcə lüğət mənasından kənara çıxıb, poetik ifadə gücünü də anlamaq bu sözün dərinliyini tam dərk etmək üçün vacibdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz