Cavahirli sifəti, əşyanın qiymətli daşlarla, xüsusilə də bəzək üçün istifadə olunan qiymətli daşlarla (almaz, yaqut, zümrüd, firuzə və s.) bəzədildiyini bildirir. Bu bəzək, sadəcə bir neçə daşdan ibarət ola bilər, ya da əşyanın bütün səthini əhatə edə bilər, daşların ölçüsü və düzülüşü isə əşyanın dəyərini və estetik təsirini müəyyən edir.
Cavahirli sözü, əşyanın lüks, zənginlik və nüfuz simvolu olduğunu vurğulayır. Cavahirli bir əşyanın sahibi, adətən, varlı və yüksək sosial statusa malik bir şəxs kimi qəbul edilir. Cavahirli sözünün işlədildiyi mətnlərdə, tez-tez zənginlik, güc və nəciblik kimi anlamlar da əks olunur. Misal olaraq, "cavahirli tac", "cavahirli qılınc", "cavahirli kəmər" kimi ifadələr bu mənaları gücləndirir.
Tarixi mənbələrə nəzər salsaq, cavahirli əşyaların həm hakimlərin, həm də varlı təbəqənin simvolu olduğunu görərik. Kralların tacları, sultanların qılıncları, zadəganların zinətləri tez-tez qiymətli daşlarla bəzədilirdi. Bu da onların mövqeyini və var-dövlətini onu göstərirdi. Bu gün də cavahirli əşyalar öz əhəmiyyətini qoruyub saxlayır və eksklyuziv hədiyyə və kolleksiya əşyaları kimi qiymətləndirilir.
Beləliklə, "cavahirli" sadəcə bir bəzək üslubundan daha çoxdur; o, tarixi, mədəni və sosial kontekstdə böyük əhəmiyyət kəsb edən bir termindir.