Cəfa (ərəbcədən) sözü əzab, əziyyət, üzüntü və incitmə mənalarını əhatə edir. Lakin sadəcə fiziki bir ağrı və ya əziyyəti deyil, daha geniş mənada ruhi əzabı, sevgi kədərlərini, xəyanətin yaratdığı dərin yaraları da ifadə edir. Bu, sadəcə bir acı deyil, həm də ədalətsizliyə, vəfasızlığa və qəlb qırılmasına işarə edən bir duyğudur. Cəfa, sənin haqqında düşünülmədən, səni incitmək və ya əzab vermək məqsədilə edilən hərəkətləri və ya sözləri də özündə ehtiva edir.
Misal olaraq, şeirdəki "qəmü cəfası" ifadəsi bülbülün gülün solmasına (vəfasızlığa) duyduğu dərin kədər və əzabı ifadə edir. Burada "cəfa", gülün vəfasızlığı nəticəsində bülbülün yaşadığı ruhi əzabı, inciməni və üzüntüsünü daha dəqiq ifadə etmək üçün istifadə olunmuşdur. Bu, sadəcə "üzüntü" sözündən daha güclü, daha dramatik və daha ifadəli bir təsvirdir.
Cəfa sözünün əhatə etdiyi mənaların genişliyi onu ədəbiyyatda, xüsusilə də aşk şeirində çox geniş istifadə olunan bir söz halına gətirir. Çünki cəfa, sevgi mövzusunda yalnızlıq, tənha qalmaq, vəfasızlıq, dərd və kədər kimi dərin duyğuları ifadə etmək üçün ideal bir vasitədir.