Cəmi-cümlətanı (zərf): Bu söz, "cəmisi", "yalnız", "ancaq", "sadəcə" mənalarında işlənən bir zərfdir. Mənası, sayı, miqdarı və ya həcmi mütləq şəkildə məhdudlaşdırır, başqa heç bir şeyin olmadığını bildirir. Sözün tərkibindəki "cəmi" "ümumi", "bütöv" mənasını, "cümlətanı" isə "tamamı ilə", "hər şeyi ilə" mənasını verir. Beləliklə, "cəmi-cümlətanı" ifadəsi tamamilə, qalıqsız şəkildə, hər şey daxil olmaqla, məhdudlaşdırılmış miqdarı və ya həcmi vurğulayır.
Misal üçün, "O zaman bu kənddə cəmi-cümlətanı 15-20 tüstü var idi" cümləsində söz kənddəki evlərin sayının yalnız 15-20 arasında olduğunu, başqa heç bir evin olmadığını göstərir. Başqa bir nümunədə, "Ağsaqqallardan biri də cəmi-cümlətanı otuz yaşı olan Polad idi" cümləsində isə Poladın yaşı yalnız otuz olduğunu, başqa heç bir ağsaqqalın otuz yaşında olmadığını və ya onun yaşı haqqında başqa bir məlumatın olmadığını bildirir.
Cəmi-cümlətanı sözünün istifadəsi, kontekstdən asılı olaraq, həm də bir az tənqidi və ya vurğulayıcı xarakter daşıya bilər. Məsələn, az sayda olan bir şeyin vurğulanması üçün istifadə oluna bilər. Sözün ifadəliliyi onun qətiyyətli və dəqiq mənasından qaynaqlanır.
Qeyd edək ki, "cəmi-cümlətanı" sözü daha çox ağız ədəbiyyatında və dialektlərdə işlənir və rəsmi yazı üslubunda az rast gəlinir. Lakin, özünün ifadəliliyini itirmədən müasir Azərbaycan ədəbi dilində də istifadə oluna bilər, mətnə xüsusi bir kolorit qata bilər.