izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Cərcənək, əsasən Azərbaycan dilində istifadə olunan bir termin olub, omba oynağının əsas sümüklərini bir-birinə bağlayan, həm də bu oynağın hərəkətini təmin edən mürəkkəb bir buğum sistemini ifadə edir. Sadəcə “ombia sümüklərini birləşdirən buğum” deyə tərif etmək, onun anatomik və funksional əhəmiyyətini tam əks etdirmir. Cərcənək, çanaq sümüyünün oynaq çuxuru (asetabulum) ilə bud sümüyünün başı arasında yerləşərək bədənin ağırlığını daşımaq, ayaqların hərəkətini təmin etmək kimi vacib funksiyaları yerinə yetirir.

Cərcənək oynağı, insan bədəninin ən böyük və ən mürəkkəb oynaqlarından biridir. Onun quruluşunda oynağı əhatə edən əzələlər, bağlar, və qığırdaq toxuması da mühüm rol oynayır. Bu strukturların hər hansı birində yaranan problem cərcənəkdə ağrıya, hərəkət məhdudiyyətinə və digər narahatlıqlara səbəb ola bilər. Məsələn, artroz, burkulma, çıxıq və ya iltihab kimi xəstəliklər cərcənəkdə ağrı və əlillik yarada bilər.

Dialekt və ya günlük danışıqda "cərcənək olmaq" ifadəsi omba nahiyəsində güclü ağrı, yəni omba ağrısı tutmaq mənasını verir. Bu ifadə, cərcənək oynağında baş verən problemlərin nəticəsində yaranan ağrının şiddətini və əziyyətini vurğulamaq üçün istifadə olunur. Misal olaraq verilən "Rüstəm kişi:] Çünki tələsərsən, cərcənək olarsan" cümləsi, tələsik hərəkətlərin cərcənək oynağına yük salaraq ağrıya səbəb ola biləcəyini göstərir.

Ümumilikdə, "cərcənək" sözü, sadə bir anatomik termin olmaqdan daha çox, omba oynağı ilə əlaqədar ağrı və hərəkət məhdudiyyətlərini ifadə edən məcazi bir anlam da daşıyır. Onun mənasını anlamaq, həm anatomik biliklər, həm də Azərbaycan dilinin məcazi ifadə tərzini bilməyi tələb edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz