Cıqqır sözü Azərbaycan dilində geniş yayılmış, məcazi mənada istifadə olunan bir sözdür. Lüğətlərdə əsasən "cıqqır çıxmamaq" ifadəsi ilə izah olunur ki, bu da qətiyyən səs çıxmamaq, tamamilə susmaq, hər hansı bir səs-küyə, hərəkətə yol verməmək mənasını verir. Yəni, tamamilə sakit, hərəkətsiz və səssiz bir vəziyyətə işarə edir.
Lakin "cıqqır" sözünün mənası yalnız "susmaq"la məhdudlaşmır. O, həmçinin dərin bir sükutu, hətta gərgin və qorxulu bir sakitliyi ifadə edə bilər. Misal üçün, "gecənin cıqqırında" ifadəsi yalnız səssiz gecəni deyil, həm də gizli təhlükənin, bilinməyənin yaratdığı qorxu dolu sakitliyi təsvir edə bilər. Bu mənada "cıqqır", səssizliyin keyfiyyətinə, onun yaratdığı atmosferə vurğu edər.
Verilən nümunədəki "[Müqim bəy:] Mən böyük olan mahalda gərək alt-üst bir cıqqır çıxmasın, lələ!" ifadəsində "cıqqır çıxmamaq" ifadəsi, Müqim bəyin böyük bir qarışıqlıq və ya qiyamın olmasının istənmədiyini, tamamilə sakit və nizamlı bir vəziyyətin təmin edilməsini qətiyyətlə vurğulamasıdır. Burada "cıqqır" sözü "səssizlik"dən daha çox "nizam", "səkinlik", "qarışıqlığın olmaması" kimi mənaları da özündə ehtiva edir.
Beləliklə, "cıqqır" sözü sadəcə "səssizlik" mənasını daşımaqdan daha geniş bir kontekstdə istifadə olunan, müxtəlif nüansları özündə əks etdirən, bəzən ətraf mühitin vəziyyətinə, hətta emosional atmosferə də işarə edən maraqlı bir leksik vahiddir.