Cızma-qaraçı: Azərbaycan dilinin zəngin ifadə vasitələri arasında özünəməxsus yer tutan bu söz, sadəcə "cızma-qara yazmaqla məşğul olan adam" mənasından daha çox şey ifadə edir. "Cızma-qara"nın özündə də bir ifadə qüvvəsi vardır; səliqəsiz, qarışıq, bəzən anlaşılmaz, təsadüfi qeydlər, qaralama kimi mənaları özündə ehtiva edir. Beləliklə, cızma-qaraçı yalnız yazmaqla məşğul olan deyil, həm də yazılarının xarakteri ilə seçilən bir insandır.
Bu söz, yazısının oxunaqlığı və estetikasına önəm verməyən, əsas məqsədinin məlumatı qeyd etmək olduğu bir insanı təsvir edir. O, bəlkə də yazıya qaralama üslubunda yanaşır, sözləri düzəltməyə, cümlələri cilalamağa vaxt sərf etmir. Onun üçün əsas olan fikrin tez və effektiv şəkildə qeyd olunmasıdır. Bu, qeydlər aparan tələbə, sürətli notlar alan jurnalist və ya öz fikirlərini qeyd etmək üçün qaralama vərdişinə sahib olan hər kəs ola bilər.
Lüğətlərdəki sadə tərif, cızma-qaraçının fəaliyyətinin mahiyyətini tam əks etdirməsə də, bu sözün arxasında gizlənən mədəni kontekstin və nitq mədəniyyətinin nüanslarını başa düşməyə kömək edir. "Cızma-qaraçı" termini, özündə bir az da yumoristik və ya hətta incə bir tənqidi ehtiva edir, çünki yazısının estetik tərəfinə laqeyd yanaşması bəzən gülünc və ya anlaşılmaz görünə bilər.
Nəticədə, "cızma-qaraçı" sözü sadəcə bir peşəni deyil, bir yazı üslubunu və hətta yazıya yanaşma fəlsəfəsini ifadə edir. Bu, dil tarixi və mədəni kontekstin zənginliyini göstərən maraqlı bir leksik vahiddir.