izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Cift sözü fars mənşəlidir və əsasən köhnəlmiş sayılır. Müasir Azərbaycan dilində istifadə olunsa da, əksər hallarda "cüt" sözü ilə əvəz olunur. Ancaq "cift" sözü "cüt" sözündən bəzi incə fərqlərlə seçilir. "Cüt" daha çox iki eyni və ya oxşar şeyin birlikdə göstərilməsində istifadə olunur; məsələn, "cüt corab", "cüt ayaqqabı". "Cift" isə həm iki eyni, həm də iki əlaqəli, bir-birinə bağlı iki şeyi ifadə edə bilər. Bu mənada, "cift" sözü daha geniş bir məna kəsb edir.

Misal olaraq, şeirdəki "bir cift dana" ifadəsi sadəcə iki dananı deyil, bir-biri ilə bağlı, bir sürüdən olan, bəlkə də ana və balası olan iki dananı təsəvvürümüzə gətirir. Bu, "iki dana" ifadəsindən daha çox məna və duyğu verir. Beləliklə, "cift" sözü əşyaların sayından əlavə, onların arasındakı əlaqəni, yaxınlığı da vurğulayır.

Ədəbiyyatda "cift" sözünün istifadəsi, həm də onun köhnə və klassik bir söz olduğunu göstərir. Müəlliflər, xüsusilə də şeirlərində, bu sözü əsərinə müəyyən bir zəriflik, tarixi bir hava qatmaq üçün seçə bilərlər. "Cift bilərzik" ifadəsi də buna misal ola bilər. Sadəcə iki bilərzik deyil, bir-birinə uyğun, bəlkə də dəst halında olan, eyni dizaynda və ya materialdan hazırlanmış iki bilərzik nəzərdə tutulur.

Yekun olaraq, "cift" sözü "cüt" sözünün daha köhnə və bədii bir sinonimi olaraq qalsa da, özünəməxsus semantik yükü və ifadə gücü ilə seçilir. Onun "cüt"dən fərqi, sadəcə sayı deyil, həm də əşyalar arasındakı əlaqə və yaxınlığın vurğulanmasıdır. Bu səbəbdən, "cift" sözü ədəbiyyatda və şifahi nitqdə özünəməxsus bir yer tutmağa davam edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz