Cümə (ər. جمعة - cümə) – İslam dinində müqəddəs sayılan həftənin beşinci günü, cümə axşamından sonra gələn gündür. Bu günün müqəddəsliyi İslamın əsas təməllərindən biri olan cümə namazı ilə bağlıdır. Müsəlmanlar bu gün cümə namazını qılmaq üçün məscidlərə toplaşırlar. Cümə namazı birlik, qardaşlıq və ibadətin simvoludur, müsəlmanların bir araya gəlməsi və dini mərasimləri birlikdə icra etməsi üçün əsas fürsət yaradır.
Lüğətlərdə sadəcə “həftənin beşinci günü” kimi qeyd olunsa da, cümənin mənası bununla məhdudlaşmır. O, sadəcə bir gündən çox, bir mədəniyyət və ibadət fenomenidir. Cümə günü həm dini, həm də sosial həyat üçün xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Bir çox müsəlman ailəsi bu günü ailəvi bir araya gəlmək, qohumlarla görüşmək və xoş bir gün keçirmək üçün seçir. Məscidlərdə namazdan sonra dini mühazirələr, təlimlər və sosial yardım kampaniyaları da təşkil edilir.
Mir Cəlalın misalında olduğu kimi, “Cümə günü gələcəyəm” ifadəsi, sadə bir təqvim tarixindən daha çox, bir görüşmə planının və ya əhəmiyyətli bir hadisənin təyinatı kimi qəbul edilir. Bu, cümə gününün insanların həyatında tutduğu xüsusi yeri göstərir.
Qısacası, cümə sadəcə həftənin beşinci günü deyil, İslam mədəniyyətinin mühüm bir parçası, imanın və birliyin simvoludur. Onun mənası, həm dini təqvimdə tutduğu mövqe, həm də sosial həyatda yaratdığı təsirlə müəyyənləşir.