Çaxnaşma sözü "çaxnaşmaq" fellərinin isim şəkli olub, qarışıqlıq, həyəcan, təlaş, vahimə və vəlvələ kimi halları ifadə edir. Sadəcə "qarışıqlıq" deyərkən əhatə etmədiyimiz bir çox emosiyanı birlikdə özündə ehtiva edir.
Çaxnaşma, birdən-birə baş verən və nəzarəti çətinləşdirən bir vəziyyətin nəticəsidir. Bu vəziyyət, qorxu, narahatlıq, təhlükə hissi ilə müşayiət olunur və insanların davranışlarında qeyri-adilik, həddindən artıq reaksiyalar, qərar vermədə çətinliklərə səbəb olur. Maddə, hadisə və ya vəziyyət nə olursa olsun, çaxnaşma, insanın düşüncə və hərəkət qabiliyyətinin pozulması ilə xarakterizə olunur.
Məsələn, "Camaat içərisində bərk çaxnaşma oldu" cümləsində, sadəcə insanların qarışıqlığı deyil, eyni zamanda qorxu, təlaş, vəlvələ hisslərinin birlikdə mövcudluğunu ifadə edir. Hər kəsin özünü qorumaq üçün hərəkət etdiyi, nəzarətin itirildiyi bir anlıq vəziyyətdir. Çaxnaşma, qəfil baş verən hadisələr (yanğın, partlayış, təbii fəlakət) zamanı, eləcə də gözlənilməz xəbərlər, qarşıdurmalar və ya həddindən artıq təzyiq altında daha tez-tez müşahidə olunur.
Psixologiya baxımından çaxnaşma, stress reaksiyalarının nəticəsi kimi də qiymətləndirilə bilər. Bu, bədənin təhlükəyə verdiyi sürətli reaksiyanın səbəb olduğu fiziki və emosional əlamətlərlə müşayiət oluna bilər (ürək döyüntüsünün sürətlənməsi, nəfəs darlığı, əsəbilik, titrəmə və s.).
Beləliklə, "çaxnaşma" sözü sadə bir qarışıqlıqdan daha çox, mürəkkəb və çoxşaxəli bir vəziyyətin ifadəsidir; təhlükə qarşısında insan davranışının emosional və fiziki təzahürlərini özündə birləşdirən güclü bir duyğu və reaksiya kompleksidir.