izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Çal sözü Azərbaycan dilində əsasən "açıq və ya tünd boz rəng" mənasında işlənir. Bu, sadəcə boz rəngin bir növü deyil, başqa rənglərin qarışığından əmələ gəlmiş, daha çox tonallıq və dərinliyə malik bir rəngdir. Təsəvvür edin: kül rəngi ilə qarışmış boz, ya da qəhvəyi ilə qarışmış boz... Bu qarışıqların yaratdığı tonların hər biri çal rənginin müxtəlif çalarlarını əks etdirir. Beləliklə, "çal" rəngi haqqında danışarkən, həm açıq, həm də tünd tonları nəzərdə tuta bilərik.

Lüğətlərdə çal rəngi ümumiyyətlə qısa və sadə şəkildə izah olunsa da, onun əsl dərinliyi və ifadəliliyi məhz bu tonallıq müxtəlifliyindədir. Məsələn, "çal at" deyəndə, təsəvvürümüzə qəhvəyi ilə bozun bir-birinə qarışdığı, günəş işığında fərqli çalarlar əks etdirən bir at gəlir. Bu, sadəcə "boz at" deməkdən daha çox məlumat verir, daha zəngin və təsvirli bir obraz yaradır.

Bundan başqa, "çal" sözünün işlənməsində məcazi mənalar da ola bilər. Misal üçün, "çal gözlər" deyəndə, açıq boz rəngdən əlavə, gözün ifadəsindəki müəyyən bir melanxoliya, dərinlik və gizlilik də nəzərdə tutula bilər. Yəni, "çal" yalnız bir rəng deyil, eyni zamanda bir duyğu, bir əhval-ruhiyyə də ifadə edə bilər.

Nümunədə verilən "Çal ayğır qulağını qırpıb..." misalında isə çal rənginin ayğırın xarakteri və hərəkətləri ilə uyğunlaşdığı görünür. Çal rəngi ayğırın qüvvəti ilə zərifliyinin, sərtliyi ilə sakitliyinin birgə mövcudluğunu ifadə edə bilər. Bu məna sadəcə rəngin öyrənilməsindən daha dərinə gedərək, semantik əhəmiyyət kəsb edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz