çarpazlaşdırmaq

izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Çarpazlaşdırmaq felinin mənası geniş və çoxşaxəlidir. Əsasən iki əsas mənada istifadə olunur: birincisi, fiziki obyektlərin və ya bədən üzvlərinin xaçvari, kəsişən şəkildə yerləşdirilməsi; ikincisi isə biologiya sahəsində, genetik müxtəliflik əldə etmək üçün müxtəlif növ və ya cinslərin qarışdırılması.

Birinci mənada, "çarpazlaşdırmaq" obyektlərin bir-birini kəsən şəkildə düzülüşünü ifadə edir. Məsələn, "əllərini sinəsində çarpazlaşdırmaq" ifadəsi əllərin bir-birinin üzərindən keçərək sinədə xaçvari formada yerləşdirilməsini bildirir. Bu, həmçinin yolların, xətlərin və ya digər həndəsi fiqurların çarpazlaşmasını da ifadə edə bilər. Bu mənada, "çarpazlaşdırmaq" fəaliyyəti daha çox vizual təsir yaradır və hər hansı bir mürəkkəb prosesi əhatə etmir.

İkinci mənada isə, "çarpazlaşdırmaq" biologiyanın əsas anlayışlarından biri olaraq, müxtəlif növ və ya cinslərin cinsi yolla birləşdirilərək yeni genetik xüsusiyyətlərə malik orqanizmlərin əldə edilməsi prosesini təsvir edir. Bu proses bitkilərdə və heyvanlarda yeni sortların, hibridlərin yaradılmasında istifadə olunur. Müxtəlif növlərin çarpazlaşdırılması nəticəsində yaranan yeni orqanizmlər əcdadlarına nisbətən daha davamlı, məhsuldar və ya xəstəliklərə qarşı daha davamlı ola bilərlər. Bu prosesin nəticələri çox müxtəlifdir və seleksiya elminin əsasını təşkil edir. Bitki və heyvan yetişdirilməsində idarə olunan çarpazlaşdırma yeni və faydalı xüsusiyyətlərə malik növlərin yaradılmasına imkan verir.

Beləliklə, "çarpazlaşdırmaq" sözü həm sadə, fiziki bir hərəkəti, həm də mürəkkəb bir bioloji prosesi ifadə edərək, mənasının genişliyi və tətbiq sahələrinin müxtəlifliyi ilə seçilir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz