izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Çatlatmaq feli, bir cismin səthində, toxumasında və ya quruluşunda çatlar əmələ gətirmək, onu parçalamaq və ya sındırmaq mənasını verir. Bu, fiziki təzyiq, qızdırma, soyutma, quruma və ya daxili gərginlik nəticəsində baş verə bilər. Sadəcə bir çat əmələ gəlməsi deyil, daha çox əsas strukturların zədələnməsini ifadə edir. Yəni bir şeyin tam sınması deyil, ancaq onun bütövlüyünün pozulmasıdır.

Məsələn, quruyan palçıq çatlayır, çünki suyun buxarlanması nəticəsində həcmi kiçilir və daxili gərginlik yaranır. Eyni şəkildə, şaxta təsiri ilə suyun buza çevrilməsi nəticəsində boru xətləri, beton yollar və ya daş binalar çatlaya bilər. Güclü bir zərbə də bir obyekti çatlatmağa kifayət edə bilər. "Çatlatmaq" termini həm də məcazi mənada istifadə oluna bilər. Məsələn, sərt bir sözlərin kiminsə ürəyini çatlatmaq, yaxud da uzun müddət davam edən bir problem ailənin əlaqələrini çatlatmaq kimi.

Misal olaraq verilən "Sirke nə qədər tünd olsa, öz qabını çatladar" deyimi, sirkinin yüksək turşuluğunun, qabın materialına mənfi təsir göstərərək onu zədələdiyini və ya hətta parçaladığını göstərir. Bu, həm fiziki, həm də məcazi mənada başa düşülə bilər. Məcazi mənada, güclü, təsirli və ya aqressiv bir şeyin, hətta özünün mənbəyini və ya daşıyıcısını da zədələməsini ifadə edər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz