Çayaşağı: Bu söz coğrafi və ya daha geniş mənada, su axınının istiqamətini bildirən bir zərfi təsvir edir. Çayın mənbəyindən, yəni başlanğıc nöqtəsindən, axar suyun istiqamətində, ağzına doğru uzanan hissəni ifadə edir. Yəni, çayın axdığı istiqamətin aşağı hissəsini göstərir. Sözün mənası, çayın yuxarı hissəsi ilə zidd olaraq, suyun təbii axış istiqamətini vurğulayır.
Daha dəqiq desək, "çayaşağı" sadəcə bir istiqamət göstəricisi deyil, həm də həmin istiqamətdəki ərazinin xüsusiyyətlərini nəzərə almağı tələb edir. Məsələn, "çayaşağı meşələr" deyərkən, çayın axış istiqamətində yerləşən meşəlik ərazini nəzərdə tuturuq. Bu, sadəcə bir coğrafi yerləşməni deyil, həmin ərazinin çayın təsiri altında formalaşmış xüsusiyyətlərini də ehtiva edir - məsələn, torpağın nəmliyi, bitki örtüyünün müxtəlifliyi və s.
Maraqlı bir tərəfi də "çayaşağı" ifadəsinin müxtəlif kontekstlərdə istifadə edilməsidir. Sadəcə coğrafi mənada deyil, məsələn, "çayaşağı üzmək" ifadəsi, çayın axış istiqamətində üzmək mənasını verir. Bu isə, suyun hərəkətinin üzgüçüyə təsirini də nəzərə alır. Beləliklə, "çayaşağı" sözü statik bir coğrafi göstərici olmaqdan daha çox dinamik bir prosesi və bu prosesin ətraf mühitə təsirini də əks etdirir.
Nəticə olaraq, "çayaşağı" sadə bir zərf olmaqdan kənara çıxaraq, çayın axış istiqaməti ilə bağlı həm coğrafi, həm də hərəkət xarakterli geniş məna daşıyır. Onun istifadəsi kontekstdən asılı olaraq müxtəlif nüanslar əldə edir.