Çaydan (çin. çay + fars. …dan): Bu sözün etimologiyası Çin dilindən "çay" və Fars dilindən "-dan" şəkilçisinin birləşməsindən yaranır. "Çay" sözü içkinin özünə işarə edir, "-dan" isə mənsubiyyət bildirən bir şəkilçidir. Beləliklə, "çaydan" sözü əslində "çaya aid olan qab" mənasını verir.
Çaydanın əsas funksiyası çay dəmləmək və saxlamaqdır. Tarix boyu müxtəlif materiallardan – gildən, metaldan, şüşədən və hətta ağacdan – hazırlanmış çaydanlar mövcud olmuşdur. Onların formaları və dizaynları da mədəniyyətlərə və dövrlərə görə dəyişmişdir. Məsələn, Çin çay mədəniyyətinin zəngin tarixini əks etdirən incə işlənmiş çaydanlardan tutmuş, sadə və praktik ev çaydanlarına qədər geniş çeşid mövcuddur. Hətta müasir dövrdə elektrikli çaydanlar da geniş istifadə olunur.
Lüğətdəki "çayqabı" və "çaynik" sinonimləri çaydanın başqa adlarını əks etdirir. "Çayqabı" daha köhnə və geniş yayılmış bir termin olarkən, "çaynik" daha çox rus dilindən keçmiş bir sözdür. Ancaq üç termin də eyni əşyanı - çay dəmləmək üçün istifadə olunan qabı - ifadə edir. Misal olaraq verilən cümlədəki "...çaydandan iki fincan çay töküb süfrəyə qoydu" ifadəsi çaydanın əsas funksiyasını - çayın dəmlənib süfrəyə təqdim olunmasını - aydın şəkildə göstərir.
Qısacası, "çaydan" sadəcə bir qab deyil, çay mədəniyyətinin ayrılmaz hissəsi, əsrlər boyu davam edən tarixə malik bir əşyadır. Onun sadəliyi arxasında zəngin bir mədəniyyət və tarix gizlənir.