Çaytikanı (Hippophae rhamnoides) Avrasiya qitəsinin mülayim iqlim zonalarında geniş yayılmış, Ağtikan cinsinə (Elaeagnaceae) aid, tikanlı bir koldur. Adından da göründüyü kimi, çaytikanı adı ilə tanınır, lakin botanik təsnifatda Ağtikan cinsinə aid edilməsi, onun bu bitki qrupunun digər üzvləri ilə genetik və morfoloji oxşarlıqlarını göstərir.
Çaytikanının yarpaqları kiçik, lansetvari (ensiz və ucu iti) formadadır və həqiqətən də, ucluqları və dar formaları ilə iydə yarpaqlarını xatırladır. Ancaq daha diqqətli müşahidədə çaytikanı yarpaqlarının üst tərəfində tünd yaşıl, alt tərəfində isə gümüşü-yaşıl rəngdə olduğunu, hamar və ya azca tükcüklü olduğunu görərik. Bu xüsusiyyətlər onu iydədən fərqləndirir.
Çaytikanının ən diqqətçəkən xüsusiyyəti isə, şübhəsiz ki, parlaq, portağal rəngli və şirəli giləmeyvələridir. Bu giləmeyvələr çoxlu miqdarda vitamin C, A, E və digər faydalı maddələr ehtiva edir və həm təzə, həm də emal olunmuş formada geniş istifadə olunur. Mürəbbə, şirə, yağ, hətta çay kimi müxtəlif məhsulların istehsalında əvəzolunmaz xammaldır. Hətta çaytikanı yağının kosmetikada da istifadəsi geniş yayılıb.
Qeyd etmək lazımdır ki, çaytikanı yalnız dekorativ bitki kimi deyil, həm də torpaq eroziyasının qarşısının alınması, qumlu ərazilərin meşələndirilməsi üçün istifadə olunur. Dayanıqlı və quraqlığa davamlı olması onu bu məqsədlər üçün ideal edir.
Beləliklə, çaytikanı sadəcə "ağtikanın bir növü" olmaqdan çox, özünəməxsus xüsusiyyətləri, faydaları və ekoloji əhəmiyyəti ilə seçilən, maraqlı bir bitkidir.