Çervon (rus. червонец) sözü köhnəlmiş bir termindir və keçmişdə Rusiya imperiyasında istifadə olunan qızıl pul vahidini ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə beş və ya on manatlıq qızıl pul kimi təsvir olunsa da, tarixi kontekstə nəzər saldıqda məsələnin daha mürəkkəb olduğunu görərik. Çünki "çervon" termininin arxasında Rusiya tarixinin, iqtisadiyyatının və pul sisteminin maraqlı bir səhifəsi dayanır.
Əslində, "çervon" müxtəlif dövrlərdə müxtəlif nominal dəyərlərdə buraxılmışdır. On manatlıq qızıl çervonlar daha çox tanınmış olsa da, beş manatlıq, hətta daha kiçik nominal dəyərlərdə də çervonlar mövcud olmuşdur. Bu pul vahidinin dəyəri zamanla, iqtisadi və siyasi dəyişikliklərə uyğun olaraq dəyişmişdir. Bəzən inflyasiya nəticəsində qızıl çervonların real dəyəri düşmüş, bəzən isə beynəlxalq bazarlarda qızılın qiymətinin artması ilə birlikdə yüksəlmişdir.
Çervonların dizaynı və üzərindəki təsvirlər də maraqlıdır. Hər bir dövrün özünəməxsus çervon dizaynı olmuş və bu dizaynlar həm dövrün estetikasını, həm də siyasi və ideoloji meyllərini əks etdirir. Məsələn, çar hökmdarlığının simvolları, gerblər və ya digər milli motivlər çervonların üzərində təsvir olunmuşdur. Bu səbəbdən, hətta müxtəlif dövrlərdə buraxılmış çervonları yalnız nominal dəyərlərinə görə deyil, həm də dizaynlarına və üzərindəki təsvirlərə görə də fərqləndirmək mümkündür.
Mirzə Mustafa qarını yola salanda ovcuna bir çervon basması ilə bağlı misalda olduğu kimi, çervonlar həm də varlılıq və səxavətin simvolu kimi qəbul edilirdi. Bu, çervonun yüksək qiymətindən və nadir olmasından irəli gəlirdi. Beləliklə, çervon sadəcə bir pul vahidi deyil, həm də tarixi, mədəni və sosial mənaları özündə əks etdirən maraqlı bir tarixi artefaktdır.