Çəkməli: Sifət. Bu söz əsasən ayaqqabının bir növü olan çəkmənin geyildiyini bildirir. Daha dəqiq desək, "çəkməli" birinin ayağında çəkmə olduğunu ifadə edir. Bu, sadəcə ayaqqabı geyməkdən fərqlidir, çünki "çəkmə" sözü özündə hündür, ayağı dizə qədər və ya daha yuxarı örtən, material və dizayn baxımından müəyyən xüsusiyyətlərə malik bir ayaqqabı növünü təsvir edir. Beləliklə, "çəkməli" olan bir kəs adi ayaqqabı deyil, məhz çəkmə geymiş olur.
Sözün mənasını genişləndirərək deyə bilərik ki, "çəkməli" şəxsin geyim tərzinə, hətta bəzən sosial statusuna işarə edə bilər. Məsələn, kənd əhalisinin çoxunda çəkmə geymək adi hal olsa da, şəhər əhalisi arasında bu daha az yayılmışdır. Beləliklə, "çəkməli" sözü kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalar daşıya bilər.
Nümunə cümlədəki ("Anasının balası, elə çalıb oxumazlar") istifadə bir qədər məcazi xarakter daşıyır. Burada "çəkməli" sözü vəziyyətin, görünüşün, sosial təbəqənin və ya davranış tərzinin təsvirində istifadə olunmuşdur. Həmçinin, "çəkmə"nin xüsusi bir məna kəsb etməsi, onun müəyyən bir ərazidə, icmada geniş yayılmasını, adətlərini göstərə bilər.
Qısacası, "çəkməli" sadəcə bir ayaqqabı geyindiyini göstərən bir söz deyil, kontekstdən asılı olaraq daha geniş mənalar kəsb edən, tarixi və sosial-mədəni kontekstlə əlaqəli maraqlı bir leksik vahiddir.