izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Çəpəki sözü Azərbaycan dilində əsasən "zərf" mənasında işlənir və fars dilindən götürülmüşdür. Lüğətlərdəki "əyrisinə, əyri-əyri; yanakı, çəp, çəpəndazı" kimi təriflər isə sözün əsl mənasının kölgəsində qalmış, daha az istifadə olunan mənalarını ifadə edir. Bu təriflər sözün əsasən əşyaların və ya insanların yerləşmə vəziyyətinə aid olduğunu göstərir; əyri, meylli, yan tərəfdə olmaq kimi anlamlarda işlənə bilər.

Daha geniş mənada, "çəpəki" sözü bir şeyin əsas mövqeyindən kənarda, yan tərəfdə, əyri şəkildə yerləşməsini ifadə edir. Məsələn, "çəpəki bir yol" desək, bu yolun əsas yoldan kənara çəkilmiş, əyri-üyrü olduğunu bildirir. Həmçinin, bir insanın əyri-əyri oturması, meylli durması da "çəpəki" sözü ilə ifadə oluna bilər.

Maraqlı bir məqam odur ki, verilən nümunə cümlədə ("Şoferin yanında çəpəki oturan prokuror...") "çəpəki" sözü daha çox meylli, yarı dönük və ya qeyri-rəsmi bir oturuş vəziyyətini ifadə edir. Bu isə sözün sadəcə yerləşməni deyil, həm də mövqenin təbiətini (məsələn, utancaqlıq, gizlilik, gizlinlik) ifadə etmə qabiliyyətini göstərir.

Beləliklə, "çəpəki" sözü yalnız bir mənaya malik deyil. O, kontekstdən asılı olaraq, həm əşyaların, həm də insanların yerləşmə vəziyyətinin xarakterini (əyrilik, meyllilik, yan tərəfdə olma, qeyri-rəsmi mövqe) ifadə edən çox yönlü bir sözdür.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz