Çərtilmə sözü "çərtilmək" fellərinin fəal iştirak formasından əmələ gəlmişdir. Sadəcə "çərtilmək"dən törəmə deyil, həm də həmin felin yaratdığı vəziyyəti, prosesi və ya nəticəni ifadə edir. Yəni, sadəcə hərəkətin özü deyil, həmin hərəkətin yaratdığı təsir və ya vəziyyət ön plana keçir.
Lüğətlərdə "çərtilmək" felinin əsas mənası, adətən, dərin çatlar düşməsi, parçalanma, dağılma kimi izah olunur. Lakin "çərtilmə" bu ümumi mənanı daha geniş və dəqiq şəkildə əks etdirir. Məsələn, quru torpaqların çərtilməsi, qədim divarların çərtilməsi və ya qocalığın bədəndə yaratdığı çərtilmə bir-birindən fərqli olsa da, hamısı eyni kökdən qaynaqlanır. Bu fərqlər çərtilmənin nə qədər hərtərəfli və çoxmənalı bir söz olduğunu göstərir.
"Çərtilmə" sözü statik bir vəziyyəti ifadə edir. Yəni çərtilmə prosesinin özü deyil, prosesin nəticəsi, yaranmış vəziyyət əsas mövzu olur. Bir şeyin çərtilməsi onun bütövlüyünün pozulması, sızmaların, çatların, dərin yarıqların əmələ gəlməsi mənasını daşıyır. Bu çatlar və yarıqlar həm kiçik, həm də böyük ölçüdə ola bilər; həm səthi, həm də dərin ola bilər. Onların əmələ gəlmə səbəbi də müxtəlif ola bilər: quruma, soyuq, istilər, zədələnmə və s.
Maraqlı bir məqam da odur ki, "çərtilmə" sözü təkcə fiziki obyektlərə deyil, bəzən məcazi mənada da işlənə bilər. Məsələn, bir cəmiyyətin çərtilməsi və ya bir sistemin çərtilməsi haqqında danışmaq olar. Bu halda, çərtilmə daxili çatışmazlıqlar, qarşıdurmalar və zəifləmə nəticəsində sistemin bütövlüyünün pozulmasını bildirir. Beləliklə, "çərtilmə" sözü həm fiziki, həm də məcazi mənalarda istifadə olunan zəngin mənalı bir söz hesab oluna bilər.