Çırtdaq sözü Azərbaycan dilində quru odun, çırpı, ya da digər quru materialların yandırılması zamanı yaranan və xarakterik "çırt-çırt" səsi ilə müşayiət olunan kiçik, parlaq qığılcımları ifadə edir. Bu qığılcımlar yanma prosesi zamanı maddənin sürətli parçalanması və oksidləşməsi nəticəsində əmələ gəlir.
Çırtdaqların ölçüləri və formasının müxtəlifliyi yanacaq materialının növündən, onun nəmliyindən və yanma şəraitindən asılıdır. Məsələn, quru ağacın çırtdağı daha parlaq və sıçrayışlı, nəmli odunünkü isə daha solğun və zəif olur. Bu kiçik qığılcımlar havada qısa müddət ərzində parlayır və sonra sönür, ətrafa istilik və işıq yayırlar.
Verilən nümunədə ("Közərən kösövlərdən qopan çırtdaqlar yuxarıya, bacaya doğru sıçradı") çırtdaqlar canlı və dinamik bir görüntü yaradır. Onların bacaya doğru sıçraması yanma prosesinin intensivliyini və həmin prosesin enerjisini göstərir. Bu təsvir oxucuda yanğınla bağlı canlı bir təəssürat yaradır və onun gücünü, həyəcanını əks etdirir.
Çırtdaq sözü yalnız fiziki bir hadisəni deyil, həm də müəyyən bir səs və işıq effekti ilə bağlı duyğuları ifadə edir. Odun qığılcımlarının çıxardığı səs və görüntünün insanlarda nostalji, istilik və ev rahatlığı hissi yarada bilməsi də mümkündür.