izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Çil-çil: Azərbaycan dilində "çil-çil" sözü, əsasən quşların lələklərindəki rəngarəng ləkələri, xüsusilə də sarımtıl, qırmızımtıl və ya qəhvəyi rəngli xırda ləkələri ifadə edir. Bu söz, quşun lələklərinin sıx və çoxlu sayda bu cür ləkələrlə bəzədildiyini vurğulayır. Sadəcə "çoxlu çili olan" demək deyil, həm də bu çillərin yaratdığı gözəl, rəngarəng və sanki parıldayan təsiri əks etdirir. "Çil-çil xoruz", "çil-çil toyuq" kimi ifadələr, quşun lələklərinin bu gözəl görünüşünü daha aydın şəkildə göstərir.

Sözün kökü olan "çil"in mənası da bu mənanı dəstəkləyir. "Çil" xırda, səpilmiş ləkələr deməkdir. Lakin "çil-çil" təkrarı, bu ləkələrin sayının çoxluğunu və onların yaradığı ümumi təsiri daha güclü şəkildə ifadə edir. Bu, sadəcə miqdarı deyil, həm də keyfiyyəti - ləkələrin rəngarəngliyini, parlaqlığını, gözəlliyini də əhatə edən bir təsvirdir. "Cücələrim bəzəklidir; Bəzəklidir, düzəklidir; Sarı, çilçil hər rənglidir" misalında olduğu kimi, "çil-çil" sözü, bir şeyin rəngarəng və gözəl bəzədildiyini vurğulamaq üçün də istifadə oluna bilər.

Beləliklə, "çil-çil" sadəcə bir təsvir deyil, həm də şeirə, nəsrə canlılıq və gözəllik qatan bir bədii vasitədir. O, hətta quşların lələklərinin gözəlliyini dəqiq ifadə edən, duyğuları oyadan bir söz kimi fəaliyyət göstərir. Ədəbi dilin zənginliyini və ifadə imkanlarını əks etdirən "çil-çil", Azərbaycan dilinin koloritini daha da artırır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz