izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Çilənmək felinin əsas mənası damcı-damcı, sıçrayışlı və ya səpilməli şəkildə tökülmək, yayılmaqdır. Suyun, yağışın, çiynin və ya başqa mayenin bu şəkildə düşməsini ifadə edir. Misal olaraq, yağışın çilənməsi, çiydən çilənən su damcıları, yağış damlalarının üzə çilənməsi göstərilə bilər. Bu, intensiv yağış demək deyil, daha çox incə, səpilmiş şəkildə düşən yağıntını bildirir.

Lüğətdəki misalda olduğu kimi, "fəhlələrin üstünə çilənmək" ifadəsi yağışın intensiv deyil, daha zərif, damcı-damcı şəkildə onların üstünə düşdüyünü və bəlkə də tamamilə islanmalarına səbəb olmadığını göstərir. Çilənmə həmçinin nazik bir təbəqə halında yayılmanı da ifadə edə bilər. Məsələn, "şəkər tozu tortun üstünə çiləndi" ifadəsində şəkərin bütün səthə bərabər paylandığı, lakin qalın bir təbəqə əmələ gətirmədiyi nəzərdə tutulur.

"Çilənmək" sözü məcazi mənada da işlənə bilər. Məsələn, "sevinc gözlərindən çiləndi" ifadəsi sevincin dərin və sarsılmaz olduğunu, amma şiddətli deyil, daha incə bir şəkildə ifadə olunduğunu göstərir. Yəni çilənmə, həm fiziki həm də məcazi mənada müəyyən bir şiddətin olmamasını, daha zərif və səpilmiş şəkildə gerçəkləşməsini bildirir.

Beləliklə, "çilənmək" sözü sadəcə bir mayenin tökülməsini deyil, bu tökülmənin xüsusiyyətlərini – incəliyi, səpilməsini və şiddətin olmamasını da ifadə edir. Bu sözün istifadəsindəki nəzərəçarpan xırda detalar, yazının daha canlı və təsviri olmasını təmin edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz