çilənmə

Çilənmə, "çilənmək" fellərinin fəal sifəti olub, əsasən iki əsas məna daşıyır. Birincisi, fiziki təsirlər nəticəsində və ya xəstəlik səbəbindən bədənin solğunlaşması, rəngsizləşməsi, zəifləməsi vəziyyətini ifadə edir. Bu mənada çilənmə, insanın xəstəlik, aclıq, susuzluq və ya digər ağır şəraitlər səbəbi ilə bədəninin zəiflədiyini və solğun göründüyünü göstərir. Məsələn, "Uzun müddət aclıq çəkən uşağın üzündəki çilənmə açıqca görünürdü" cümləsində çilənmə bu mənada işlənir.

İkincisi isə, daha metaforik bir məna daşıyır və ruhən, mənəvi olaraq zəifləməni, ümidsizliyə qapılmanı, tükənməni ifadə edir. Bu mənada çilənmə, insanın həyatda yaşadığı ağır hadisələr, məyusluqlar və ya uğursuzluqlar nəticəsində ruhən sarsıldığını və gücünün qırıldığını ifadə edir. Misal üçün, "İllərdir davam edən mübarizədən sonra onun üzündəki çilənmə, ümidsizliyin əlaməti idi" cümləsində çilənmə mənəvi tükənməni ifadə edir. Beləliklə, çilənmə sözü həm fiziki, həm də mənəvi tükənmənin, solğunlaşmanın ifadəsində istifadə olunan çoxcəhətli bir sözdür.

Maraqlı bir qeyd olaraq, çilənmənin mənasının tarixi kontekstlə də əlaqəli olduğunu qeyd etmək lazımdır. Keçmişdə ağır əmək şəraiti, qıtlıq və xəstəliklər daha çox yayılmışdı və bu səbəbdən çilənmə sözü daha çox fiziki zəifləmə ilə əlaqələndirilərdi. Müasir dövrdə isə mənəvi çilənmənin ifadəsi daha çox önə çıxmaqdadır.

Ümumilikdə, "çilənmə" sözü zəngin məna çalarları ilə bədənin və ya ruhun solğunlaşmasını, zəifləməsini ifadə edən təsirli bir söz olaraq qalır. Onun istifadəsi kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalar kəsb edir.