Çirklənmə sözü "çirklənmək" felindən törəmiş bir isimdir və ətraf mühitin, təbiətin və ya hansısa bir obyektin zərərli maddələrlə, tullantılarla və ya digər mənfi təsirlərlə pozulmasını, keyfiyyətinin aşağı düşməsini ifadə edir. Bu, sadəcə bir səthi dəyişiklik deyil, həm də ekosistemlərin, canlıların və insan sağlamlığının pozulmasına səbəb ola biləcək mürəkkəb bir prosesdir.
Çirklənmənin müxtəlif formaları vardır: hava çirklənməsi, su çirklənməsi, torpaq çirklənməsi, səs çirklənməsi, işıq çirklənməsi və radioaktiv çirklənmə kimi. Hər bir növ özünəməxsus xüsusiyyətlərə malikdir və müxtəlif mənbələrdən qaynaqlana bilir. Məsələn, hava çirklənməsinin əsas səbəbləri arasında sənaye tullantıları, nəqliyyat vasitələrinin işləməsi və yanacaqların yanması göstərilə bilər. Su çirklənməsi isə sənaye tullantıları, kənd təsərrüfatı kimyəvi maddələri və kanalizasiya suları ilə əlaqədardır.
Çirklənmənin təsirləri genişmiqyaslı və uzunmüddətli ola bilər. Ekosistemlərin tarazlığının pozulması, biomüxtəlifliyin azalması, canlıların ölümə məruz qalması, insan sağlamlığında problemlər (xərçəng, tənəffüs xəstəlikləri, allergiyalar və s.), iqlim dəyişikliyi və iqtisadi itkilər çirklənmənin ən ciddi nəticələrindəndir. Bunun qarşısını almaq üçün isə ətraf mühitin mühafizəsi, tullantıların idarə edilməsi, təmiz enerji mənbələrindən istifadə və davamlı inkişaf prinsiplərinə əməl edilməsi zəruridir.
Maraqlı bir məqam odur ki, çirklənmənin təsiri yalnız yerli səviyyədə deyil, həm də qlobal miqyasda özünü göstərir. Məsələn, bir ölkədə olan hava çirklənməsi küləklərin köməyi ilə digər ölkələrə də yayıla bilər. Bu da beynəlxalq əməkdaşlığın və birgə səylərin vacibliyini vurğulayır. Çirklənmə ilə mübarizənin yalnız dövlətlərin deyil, həm də fərdlərin məsuliyyəti olduğunu unutmaq olmaz.