Çökək sözü Azərbaycan dilində yer səthinin aşağı düşmüş, batıq hissəsini ifadə edir. Sadəcə "kiçik çala" və ya "oyuq" kimi tərif edilməkdən daha geniş mənaya malikdir. Çökək, ətraf mühitin səviyyəsindən aşağıda yerləşən, nisbətən dərinliyi və ölçüləri dəyişkən olan bir torpaq formasıdır. Bu, təbii səbəblərdən (məsələn, eroziya, torpağın çökməsi, tektonik hərəkətlər) və ya süni amillərdən (məsələn, qazıntı işləri, insan fəaliyyətinin nəticələri) yarana bilər.
Çökəklərin ölçüləri çox müxtəlif ola bilər – bir neçə santimetrdən tutmuş, bir neçə kilometrədək uzanan böyük çökəklərədək. Onların forması da dəyişkəndir: bəziləri dairəvi, bəziləri oval, bəziləri isə olduqca qeyri-müntəzəm ola bilər. Çökəklər müxtəlif landşaftlarda, düzənliklərdən tutmuş dağlıq ərazilərə qədər müşahidə oluna bilər. Onlar bəzən su ilə dolur və bataqlıqlar, gölməçələr və ya kiçik göllər əmələ gətirirlər. Digər hallarda isə quru olub, bitki örtüyünə malik ola bilərlər. Məsələn, mətnimizdə qeyd edildiyi kimi, yazda əriyən qarların suyunu saxlayan çökəklərə rast gəlmək olar.
Çökəklərin yaranma səbəbləri coğrafiya, geoloji proseslər və iqlim şəraiti ilə sıx bağlıdır. Tədqiqatçılar çökəkləri öyrənərək yerin geoloji quruluşu, torpaq eroziyası, su hövzələrinin formalaşması və digər mühüm ekoloji proseslər haqqında məlumat əldə edə bilərlər. Beləliklə, "çökək" sadə bir coğrafi termin olmaqdan daha çox, ətraf mühitin mürəkkəb dinamizmini anlamaq üçün vacib bir anlayışdır.