Oyuq sözünün Azərbaycan dilindəki mənası "qorxulu yer, təhlükəli yer" mənasında işlənən "qorxuluq" sözünün ikinci mənası ilə üst-üstə düşür. Lakin "oyuq" sözü daha konkret bir məkanı, xüsusilə də yer səthindəki bir çökəklik, dəlik və ya boşluğu ifadə edir. Bu çökəklik təbii səbəblərdən (məsələn, torpağın çökməsi, eroziya) və ya süni şəkildə (məsələn, qazma, qoparma yolu ilə) yarana bilər.
Əgər "Yolun üst tərəfi qoruq idi. Bir neçə yerdə oyuq qoyulmuşdu" cümləsini nəzərdən keçirsək, burada "oyuq" sözü yolun üstündəki qoruq ərazisində süni şəkildə yaradılmış, ehtimal ki, müdafiə məqsədi ilə qazılmış çuxurları, dəlikləri ifadə edir. Bu dəliklər, qorxulu olmaqla yanaşı, yol boyunca hərəkəti çətinləşdirən, maneə törədən bir xüsusiyyət daşıyır. Beləliklə, bu cümlədə "oyuq" sözü həm təbii, həm də süni səbəblərdən yarana bilən bir çökəklik, dəlik kimi deyil, məqsədli şəkildə qazılmış, təhlükəli və maneə törədən bir şey kimi işlənir.
Etimoloji baxımdan, "oyuq" sözünün kökü türk dillərində geniş yayılmış "oy-" felindən törəyir. Bu fel "qazmaq", "çuxur açmaq", "dəlik salmaq" mənalarını verir. "Oyuq" isə bu felin isim formasını təşkil edir və "qazılmış yer", "çuxur", "dəlik" mənalarını əhatə edir. Sözün mənasında qorxu elementi, onun yaradıldığı kontekstdən, yəni təhlükə yaratdığı yerlə bağlıdır.
Fərqli cümlələrdə "oyuq" sözünün necə işləndiyinə dair nümunələr:
- Torpaq sürüşməsindən sonra yamacda dərin bir oyuq əmələ gəlmişdi.
- Qədim qəbiristanlığın ətrafında bir neçə oyuq vardı.
- Uşaqlar qarda oyuqlar qazıb oynayırdılar.
- Yolun kənarındakı oyuq təhlükəli idi, düşə bilərdik.
Göründüyü kimi, "oyuq" sözü müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalar və çalarlar daşıya bilir. Lakin əsas mənası hər zaman bir növ çökəklik, dəlik və ya boşluqdur.