Çölqaranquşu (Hirundo daurica): Zoologiya elmində çölqaranquşu kimi tanınan bu quş növü, adından da göründüyü kimi, yaşayış məntəqələrindən uzaqda, əsasən açıq sahələrdə, çöllüklərdə, səhralarda və yarımsəhralarda yaşamağa üstünlük verir. Onlar, sıx meşəliklərdən və insan məskənlərinin sıx olduğu ərazilərdən daha çox açıq, geniş məkanları seçirlər.
Qaranquşların digər növlərindən fərqli olaraq, çölqaranquşlarının yuva qurma seçimləri də maraqlıdır. Digər qaranquş növləri kimi evlərin damlarında və ya insanların tikililərində yuva qurmağı sevmirlər. Onlar daha çox qayaların yarıqlarında, qaya divarlarının çıxıntılarında, bəzən də ağacların boşluqlarında və ya köhnə tikililərin divarlarında öz yuvalarını düzəldirlər. Bu yuvalar, palçıq, ot və digər bitki materiallarından incəsənət əsəri kimi hörülür.
Çölqaranquşlarının qidalanma vərdişləri də diqqət çəkicidir. Hava həşəratları ilə qidalanan bu çevik quşlar, uçuş zamanı həşəratları havada tuturlar. Onlar, əsasən müxtəlif növ milçəklər, pərvanələr və digər uçan həşəratlarla qidalanır. Bu qidalanma üsulu onların açıq sahələrdə yaşamasına uyğunlaşmışdır.
Çölqaranquşu, Azərbaycanın da daxil olduğu geniş bir ərazidə yayılmışdır. Onların mövsümi köçəri olması da maraqlıdır. İsti iqlimli ərazilərdə qışlayaraq, yaz aylarında yuva qurmaq və çoxalmaq üçün öz ərazilərinə qayıdırlar. Bu gözəl quşlar, təbiətin unikal varlıqlarından biri olaraq, həyat tərzi ilə diqqəti cəlb edir və təbiətsevərlərin marağına səbəb olur.