Çötkə, köhnəlmiş bir söz olaraq, əsasən hesablama üçün istifadə edilən sadə bir mexaniki vasitəni ifadə edir. Rus dilindən mənşəli olan bu söz, dördbucaqlı bir çərçivənin içərisinə eninə yerləşdirilmiş, aralarından aşıqların keçirildiyi millərdən ibarət bir quruluşu təsvir edir. Bu aşıqlar vasitəsilə əşyaların, məsələn, heyvanların, malların və ya digər əşyaların sayının hesablanması mümkün olurdu.
Çötkənin işləmə prinsipi olduqca sadə idi: hər bir əşyanın sayılması zamanı aşıqlardan biri irəli sürülürdü. Beləliklə, aşıqların sayı sayılan əşyaların sayına uyğun gəlirdi. Bu, müasir sayğaclardan fərqli olaraq, daha əl ilə işləyən və daha az dəqiq bir sistem idi. Lakin, texnologiyanın inkişaf etməmiş olduğu dövrlərdə, çötkə çox faydalı və praktik bir hesablama aləti kimi istifadə olunurdu.
Çötkənin dizaynı, materialları və ölçüləri müxtəlif ola bilərdi. Əsasən taxtadan hazırlanırdı, amma bəzən metal və ya sümük kimi materiallardan da istifadə edilə bilərdi. Çərçivənin ölçüsü və aşıqların sayı isə hesablanacaq əşyaların miqdarına uyğun olaraq dəyişirdi. Beləliklə, çötkənin həm sadə, həm də praktik bir alət olduğunu demək olar.
Bu gün çötkənin istifadəsi tamamilə köhnəlmişdir və yerini daha mürəkkəb və dəqiq hesablama alətləri almışdır. Ancaq çötkənin tarixi, texnologiyanın inkişafını və insanın sayma üsullarındakı dəyişiklikləri anlamaq üçün əhəmiyyətli bir nümunədir. O, həmçinin keçmişin sadə, amma zərif ixtiralarının maraqlı bir nümayəndəsidir.