Çuxur sözü Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir termin olub, əsasən yer səthindəki bir növ relyef forması kimi başa düşülür. Lüğətlərdə "yer səthindən aşağı çökmüş, oyulmuş yer; oyuq, çala" kimi tərif olunsa da, bu tərif çuxurun müxtəlif formalarını və mənalarını tam əhatə etmir.
Çuxur, ölçüsünə görə, kiçik bir oyuqdan tutmuş, nəhəng bir kanyon və ya mədən quyusuna qədər dəyişə bilər. Onun yaranma səbəbləri də müxtəlifdir: təbii proseslər (eroziya, uçqun, torpaq sürüşməsi, heyvan yuvaları), insan fəaliyyəti (qazıntı işləri, qazma, əkinçilik) və ya hər ikisinin birgə təsiri nəticəsində meydana çıxa bilər. Məsələn, bir dovşanın qazdığı kiçik bir dəlik də, bir inşaat işləri zamanı yaradılan dərin bir fundament çuxuru da "çuxur" adlandırıla bilər.
Çuxurun forması da müxtəlif ola bilər: dairəvi, düzbucaqlı, oval, qeyri-müntəzəm. Dərinliyi də dəyişkəndir – millimetrlərlə ölçülən kiçik bir çuxurdan tutmuş, onlarla, hətta yüzlərlə metr dərinliyə çatan nəhəng çuxurlar mövcuddur. Torpağın tərkibi, suvarma və digər amillər çuxurun forması və ölçüsünə təsir göstərə bilər.
Verilən nümunədə ("Məmməd bir böyük və dərin çuxur qazıb, eşşəyin leşini ora saldı, üstünü torpaqladı") çuxur, konkret olaraq, insan tərəfindən qazılmış, müəyyən bir məqsəd üçün istifadə olunan bir qazıntı kimi təsvir olunur. Bu, çuxurun yalnız coğrafi bir anlayış olmadığını, həm də müəyyən bir fəaliyyətlə əlaqəli bir məna daşıdığını göstərir.
Beləliklə, "çuxur" sözü sadəcə bir oyuqdan daha çoxdur; o, yer səthinin müxtəlif formalarını, yaranma səbəblərini və insan həyatındakı rolunu əks etdirən daha geniş və çoxşaxəli bir anlayışdır.