izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Çulğalanmaq (f.): Bu fe'l, əsasən qaranlıq, gizli və ya təhlükəli bir yerə sığınmaq, özünü gizlətmək, bürünmək, qapanmaq mənalarını ifadə edir. Sadəcə “bürünmək” və ya “qapanmaq”dan fərqli olaraq, çulğalanmaq hərəkətinin özündə bir qorxu, ehtiyat və ya gizlilik duyğusu var. Bu, sadəcə bir pərdənin arxasına gizlənmək deyil, daha çox qaranlıq bir küncdə, dərin bir yarıqda və ya sıx bir bitki örtüyünün altında görünməmək üçün özünü sıxmaq, gizlətmək deməkdir.

Sözün kökünə nəzər salsaq, "çulğalanmaq" fe'linin “çulğa” sözündən törədiyini görərik. Çulğa, qaranlıq, gizli, dar və sıx bir yer, bir çuxur, yarıq və ya oxşar bir məkanı bildirir. Beləliklə, "çulğalanmaq" həm də bu cür yerlərdə sığınmaq, özünü təhlükədən qorumaq mənasını ehtiva edir. Bu mənada "dürtülmək" ifadəsi də sözün mənasını tam əhatə etmir, çünki "çulğalanmaq" daha çox aktiv bir hərəkətdir; özünü gizlətmək, qorumaq üçün bir yer tapmaq və orada gizlənməkdir.

Misal olaraq verilən "Qaranlığa çulğalanmış (f.sif.) bir çox evlərin sahibləri hələ tarladan qayıtmamışdılar" cümləsində, evlər qaranlığın içində gizlənmiş, sanki qaranlıq onlara sığınacaq olmuş kimi təsvir edilir. Bu, sadəcə evlərin qaranlıqda qalması deyil, əksinə, qaranlığın təhlükəsizlik və ya gizlilik hissi yaratması ilə əlaqədardır. Ev sahiblərinin hələ tarladan qayıtmış olmamaları isə bu gizliliyə, çulğalanmaya əlavə bir məna qatır: onların qaranlıqda gizlənməsinin bir səbəbi olmalı, gizlənməyə məcbur edən bir hadisə baş vermiş olmalıdır.

Yekun olaraq, "çulğalanmaq" fe'li, sadə bürünmə və qapanmaq hərəkətlərindən daha çox, qorxu, ehtiyat, gizlilik və təhlükəsizlik axtarışı ilə bağlı olan bir hərəkəti ifadə edir. Bu, sözün mənasını daha da zənginləşdirir və onu "bürünmək" və "qapanmaq"dan fərqləndirir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz