Çürümə: "Çürümək" felindən törəmiş isimdir. Sadəcə olaraq "çürümək" hərəkətinin nəticəsi və ya prosesi kimi tərif edilməkdən daha geniş bir mənaya malikdir. Çürümə, üzvi maddələrin bakteriya, göbələk və ya digər mikroorqanizmlərin təsiri ilə parçalanması və sadə birləşmələrə çevrilməsi prosesidir. Bu, təbii bir proses olub, ekosistemdə maddələrin dövranında mühüm rol oynayır.
Çürümə prosesi müxtəlif amillərdən, o cümlədən temperaturdan, rütubətdən, oksigen miqdarından və üzvi maddənin növündən asılıdır. Məsələn, isti və rütubətli mühitdə çürümə prosesi daha sürətli gedir. Çürümə zamanı müxtəlif qazlar (məsələn, metan, karbon dioksid) və qoxular əmələ gəlir. Bu qazlar həm ətraf mühitə təsir göstərir, həm də bəzi hallarda insan sağlamlığı üçün təhlükə yarada bilər.
Çürümə yalnız təbii hadisə deyil, eyni zamanda insan fəaliyyətinə də bağlıdır. Məsələn, kənd təsərrüfatında kompost hazırlamaq, qalıqların təbii yolla parçalanması və tullantıların idarə olunması çürümə prosesindən istifadəyə əsaslanır. Digər tərəfdən, bəzi hallarda çürümə istənilməyən bir hadisədir, məsələn, taxıl məhsullarının, ağacların və ya digər əşyaların zədələnməsi. Buna görə də, çürümə prosesinin sürətini artıran və ya ləngidən amillər haqqında bilik çox vacibdir.
Ümumiyyətlə, "çürümə" sözü sadəcə bir şeyin parçalanması demək deyil, daha geniş mənada, təbiətdəki maddələrin çevrilməsi və yenidən istifadəsinin mürəkkəb bir prosesini əks etdirir. Bu prosesin həm faydalı, həm də zərərli tərəfləri var və onun dərindən başa düşülməsi ətraf mühitin qorunması və davamlı inkişaf üçün vacibdir.