izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dağdağa (dəğdəğə): Bu söz, əsasən Azərbaycan şifahi dilində geniş istifadə olunan, güclü və təsirli bir duyğu və ya hissi vəziyyəti ifadə edən bir termindir. Lüğətlərdə sadəcə "dəğdəğə"nin sinonimi kimi qeyd olunsa da, mənası daha zəngin və çoxqatlıdır. "Dağdağa" yalnız narahatlıq, qorxu və ya həyəcan deyil, həm də ürəkdəki bir boşluq, kədər, melankoli və ya hətta bir növ dərin daxili sarsıntı hissidir.

Bayatıda verilən misal bu mənanı gözəl şəkildə əks etdirir. "Çöllərdə var bağalar; Ürəkdə dağdağalar" misrası, çölün səhra və boşluğunu ürəkdəki boşluq və narahatlıq hissi ilə müqayisə edir. Bu, "dağdağa"nın yalnız fiziki bir narahatlıq deyil, həm də ruhani bir boşluq olduğunu göstərir. Yaranın vurulması və məhşər gününün sağalması isə bu duyğunun nə qədər güclü və dərin olduğunu, hətta ölüm qədər əhəmiyyətli hadisələrlə müqayisə edilə biləcəyini vurğulayır.

Dağdağanın sinonimləri arasında narahatlıq, qorxu, həyəcan, kədər, melankoli, dərin qəm yer alır, lakin heç biri tam olaraq onun ifadə etdiyi duyğunu əhatə etmir. "Dağdağa" sözü, daha çox, bu duyğuların bir qarışığı, bir növ içdən gələn, təsvir edilməsi çətin olan bir vəziyyəti ifadə edir. Bu, həm də dilin ifadə gücünün təzahürüdür – bir sözlə ifadə oluna bilməyən mürəkkəb bir duyğunu qısa və dəqiq şəkildə ifadə edir.

Ədəbiyyatda "dağdağa" sözü tez-tez metaforik mənada istifadə olunur, məsələn, təbiətin vəziyyətinin və ya hadisələrin təsirini təsvir etmək üçün. Beləliklə, "dağdağa" yalnız bir duyğu deyil, həm də ədəbi ifadə vasitəsidir, şairlərə və yazıçıların dərin və çoxqatlı hissləri ifadə etməyə imkan verir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz