izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dalaq (lat. lien, splen; ing. spleen) insan və onurğalı heyvanların qarın boşluğunun sol üst hissəsində, diafraqmanın altında, mədənin arxasında yerləşən, oval formalı, yumşaq toxumadan ibarət bir orqandır. Boyu təxminən 10-12 sm, eni 7-8 sm, qalınlığı isə 3-4 sm olur və təxminən 150-200 qram ağırlığında olur. Xarici görünüşü iri bir limfa düyününü xatırladır.

Dalağın əsas funksiyası hematopoezdə (qan yaradılmasında) iştirak etməkdir. Embrion inkişafının erkən mərhələlərində dalaq qan hüceyrələrinin əsas istehsalçısıdır. Doğuşdan sonra bu funksiya əsasən sümük iliyinin üzərinə düşür, lakin dalaq yenə də immunitet sisteminin vacib bir hissəsi olaraq qalır. O, köhnəlmiş və zədələnmiş qırmızı qan hüceyrələrini, həmçinin trombositləri (qan laxtalanma hüceyrələri) məhv edərək qandan təmizləyir. Bu proses hemoliz adlanır.

Bundan əlavə, dalaq immunitet sistemində mühüm rol oynayır. Burada B və T limfositləri kimi immun hüceyrələr yetişir və antigenlərlə (xarici maddələr) qarşılaşaraq immun reaksiyalarını həyata keçirirlər. Dalaq qanda mövcud olan bakteriya və digər patogenləri filtr edərək, infeksiyalardan qorunmada mühüm rol oynayır. Yəni, dalaq həm qanın "təmizləyicisi", həm də "müdafiəçisi" rolunu oynayır.

Dalağın funksiyalarının mürəkkəbliyi və əhəmiyyəti onu bədənin maraqlı və çoxcəhətli üzvlərindən birinə çevirir. Dalaq xəstəliklərinin diaqnozu və müalicəsi mürəkkəb bir proses ola bilər və bu sahədə ixtisaslaşmış həkimlərin köməyi vacibdir. Dalağın çıxarılması (splenektomiya) bəzi hallarda zəruri ola bilər, lakin bu, immunitet sisteminin zəifləməsinə və infeksiyalara qarşı daha həssaslığa səbəb ola bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz