izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Damən (fars. دَامن‎) – klassik Azərbaycan ədəbiyyatında və ümumi dilində istifadə olunan bir sözdür. Əsas mənası "ətək" (paltarda) olsa da, tarixi kontekstdə və poetik təsvirlərdə daha geniş, simvolik mənalar da daşıyır.

Ədəbiyyatda damən, sadəcə paltarda olan parça deyil, həm də qadın gözəlliyinin, incəliyinin və zərifliyinin simvoludur. Şeirlərdə, xüsusən də aşiqanə şeirlərdə damən, sevgilinin vücudunun və onunla bağlı duyğuların təcəssümüdür. Sevgililər arasındakı yaxınlığı, bağlılığı, hətta məhəbbətin özü damən vasitəsilə ifadə edilərək daha da poetikləşdirilir.

Gətirilən misal şeirdəki "Tutaram yarın qiyamətdə, həbibim, damənin" misrası bunu aydın göstərir. Burada damən sadəcə bir paltar parçası olmayıb, sevgiliyə olan sonsuz sevgi və bağlılığın simvoludur, hətta ölüm sonrası belə bu bağlılığın davam edəcəyini ifadə edir. Sevgili, sevgilinin damənindən tutmaqla, onu hətta qiyamət günündə belə əlindən buraxmayacağını ifadə edir.

Beləliklə, damən sözünün mənası zaman və məkan kontekstindən asılı olaraq dəyişə bilir. Sadə bir "ətək" olmaqla yanaşı, həm də sevgi, bağlılıq, gözəllik və incəliyin simvoludur. Klassik Azərbaycan ədəbiyyatının zəngin leksikasında damən sözü özünəməxsus yeri və mənalı istifadəsini qoruyub saxlayır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz