Dartayçı sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında özünəməxsus yer tutan, tarixi kökləri olan maraqlı bir termindir. Köhnə Azərbaycan dilindən gələn bu söz, neft sənayesinin inkişafının erkən mərhələlərini əks etdirir və həmin dövrün xüsusi işçilərini, yəni neft hasilatında əmək sərf edən fəhlələri təsvir edir.
Daha dəqiq desək, dartayçı, əsasən əl ilə işləyən, quyudan neft çıxarmaq üçün dartaydan istifadə edən bacarıqlı bir fəhlə idi. Dartay, o dövrün sadə, lakin ağır əmək tələb edən neft hasilatı texnologiyalarından biri idi. Bu vasitə ilə, quyudan çıxarılan neft müəyyən miqdarda doldurulmuş qablara tədricən yığılırdı. Dartayçıların işi çətin, fiziki cəhətdən yorucu və təhlükəli idi. Onlar uzun saatlar boyu dartayın fırlanmasını təmin etməli, ağır qabları daşımalı və quyuların ətrafında təhlükəsizliyi təmin etməli idilər.
Beləliklə, dartayçı sadəcə bir peşə adı deyil, həm də bir tarixi şahiddir. Bu söz, Azərbaycanın neft tarixinin erkən səhifələrini canlandırır və həmin dövrdə insanların təbii sərvətlərin hasilatı üçün sərf etdikləri zəhməti, bacarığını və səbrini əks etdirir. Onlar, müasir texnologiyaların olmadığı bir dövrdə təbii sərvətlərin çıxarılmasında böyük rol oynamış əmək adamları olublar. Bu sözün Azərbaycan dilinin lüğətində qorunması tariximizin bu mühüm hissəsini unutmamağımız üçün vacibdir.