Dartınmaq sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında əsasən "geri çəkilmək", "qaçmaq" və ya "xilas olmaq" mənalarını ifadə edir. Sadəcə "qayıd" kimi tərcümə etmək, sözün bütün incəliklərini əks etdirmir.
Birinci mənası, fiziki bir hərəkəti təsvir edir: özünü geri dartmaq, arxaya çəkmək. Bu, təhlükədən qaçmaq, bir maneədən yan keçmək və ya narahatlıq doğuran bir vəziyyətdən uzaqlaşmaq üçün edilən bir hərəkətdir. Müşahidə olunan bir hadisənin təsviri olaraq, dartınmaq hərəkətin sürətini və intensivliyini də əks etdirə bilər; kəskin və sürətli bir geri çəkilmə və ya daha yavaş, ehtiyatlı bir geri çəkilmə ola bilər.
İkinci mənası isə daha metaforikdir: bir şeydən aralanmağa, xilas olmağa, əldən çıxmağa çalışmaq. Bu mənada dartınmaq, mənfi bir vəziyyətdən, pis bir vərdişdən, zərərli bir əlaqədən və ya narahat edici bir vəziyyətdən uzaqlaşma cəhdi kimi başa düşülür. Bu, fəal bir prosesi, mübarizəni və qarşıdurmanı ifadə edir; sadəcə geri çəkilməkdən fərqli olaraq, fərdin özünü bu mənfi təsirlərdən azad etmək üçün aktiv şəkildə səy göstərdiyini bildirir.
Ümumilikdə, "dartınmaq" sözü, həm fiziki, həm də mənəvi təhlükə və ya narahatlıq qarşısında insanın təbii reaksiyasını ifadə edən çox yönlü bir sözdür. Bu, həm qorxu, həm də müqavimət hisslərini əks etdirir və insanın özünü qorumaq, öz rifahını təmin etmək üçün göstərdiyi səyləri vurğulayır.