Dartışma sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında çoxşaxəli bir mənaya malikdir. Sadəcə “çəkişmə” və ya “dalaşma” kimi dar mənalarla məhdudlaşdırmaq olmaz. Dartışma, fərqli fikirlər, baxış bucaqları və ya maraqlar arasında baş verən münaqişəli və ya mübahisəli bir prosesdir. Bu proses, fiziki güc tətbiqindən tutmuş, sözlə mübahisəyə, hətta müzakirəyə qədər geniş bir spektrdə təzahür edə bilər.
Lüğətdə verilən “güləşmə” və “çarpışma” mənaları dartışmanın fiziki tərəfini əks etdirir. Bu, iki tərəfin gücünü, bacarığını və iradəsini sınadığı, fiziki üstünlük əldə etməyə çalışdığı bir növ mübarizədir. Ancaq dartışma həmişə fiziki qarşıdurma demək deyil. Bir çox hallarda, dartışma sözlə, fikir mübadiləsi ilə, mübahisə ilə ifadə olunur. Bu zaman tərəflər arqumentlərini, dəlillərini irəli sürərək öz mövqelərini müdafiə edir, rəqibin arqumentlərini tənqid edirlər.
Dartışmanın mahiyyəti, hər iki tərəfin öz fikrini, istəyini, marağını qorumaq və ya əldə etmək üçün səy göstərməsidir. Bu, həm konstruktiv, həm də destruktiv ola bilər. Konstruktiv dartışma, mübahisənin tərəflər arasında qarşılıqlı anlaşmaya, kompromisa və hətta yeni ideyaların yaranmasına gətirib çıxarması ilə səciyyələnir. Destruktiv dartışma isə əksər hallarda qarşılıqlı hörmətə, razılığa gətirib çıxarmır və münasibətlərin pozulmasına, hətta daha ciddi nəticələrə səbəb ola bilər.
Beləliklə, dartışma mürəkkəb və çoxcəhətli bir sosial fenomendir. Onun mənası və nəticələri müxtəlif amillərdən, o cümlədən tərəflərin şəxsiyyətlərindən, mədəniyyətlərindən və hətta mübahisənin kontekstindən asılıdır. Ona görə də dartışmanı sadəcə “çəkişmə” və ya “dalaşma” kimi dar çərçivədə təsəvvür etmək düzgün deyil. Dartışma həm bir ziddiyyət, həm də mübarizə, həm müzakirə, həm də münaqişədir.