izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dayazlandırmaq fellinin əsas mənası bir şeyin dərinliyini azaltmaq, onu dayaz hala gətirmək deməkdir. Bu proses həm fiziki, həm də məcazi mənada baş verə bilər. Fiziki mənada, məsələn, bir su hövzəsinin, quyunun və ya çuxurun dərinliyini azaltmaq üçün torpaq, qum və ya digər materiallar tökülərək dayazlaşdırılır. Verilən misalda olduğu kimi, "Quyunu qumla dayazlandırmaq" ifadəsi bu prosesi aydın şəkildə göstərir. Suyun səviyyəsini aşağı salmaqla da bir su hövzəsi dayazlandırıla bilər.

Məcazi mənada isə "dayazlandırmaq" bir anlayışın, mövzunun və ya hissin dərinliyini azaltmaq, onu səthi və sığ hala gətirmək mənasını verir. Məsələn, ədəbi bir əsərin məzmununu sadələşdirərək, incəliklərini çıxararaq onu dayazlaşdırmaq olar. Eyni şəkildə, bir insanın düşüncələrini, duyğularını və ya təcrübələrini səthi hala gətirmək də "dayazlandırmaq" fellinin məcazi mənasına uyğundur. Belə hallarda dayazlandırma, əsl mənasının gizlədilməsi, dərinliyin itirilməsi kimi nəticələrə gətirib çıxara bilər.

Dayazlandırmaq feli, həmçinin, bir şeyi əhəmiyyətsiz hala salmaq, dəyərini azaltmaq mənasında da istifadə oluna bilər. Məsələn, "Yeni qanunla köhnə ənənələri dayazlaşdırdılar" cümləsində dayazlandırmaq, köhnə ənənələrin əhəmiyyətini azaltmaq və onları köhnəlmiş hala gətirmək mənasını daşıyır. Beləliklə, fellin istifadəsi kontekstdən asılı olaraq fərqli çalarlar əldə edə bilir.

Ümumiləşdirərək demək olar ki, "dayazlandırmaq" feli həm konkret, həm də abstrakt mənalarda istifadə edilən çoxşaxəli bir sözdür. Onun mənası həm fiziki dərinliyin azalmasını, həm də mənəvi, intellektual və ya sosial dərinliyin itirilməsini ifadə edə bilər. Bu, sözün zəngin leksik imkanlarını və dilin ifadə gücünü göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz