izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dəlik-deşik: Bu söz, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında çoxlu deşiklərə malik olan, parçalanmış, səpələnmiş və ya əskik görünüşü təsvir etmək üçün istifadə olunan bir sifətdir. Sadəcə "dəlikli" deməkdən daha ifadəli və obrazlı bir təsvir verir. "Deşik-deşik" ifadəsindəki təkrarlanan "deşik" sözü, səpələnmiş deşiklərin miqdarını və hətta onların düzensizliyini gücləndirir.

Məna 1 (Sifət kimi): Çoxlu sayda dəliklərlə örtülmüş, parçalanmış və ya zədələnmiş vəziyyəti ifadə edir. Məsələn, köhnə və istifadə olunmuş bir paltar "dəlik-deşik" ola bilər, və ya uzun müddət yağış altında qalmış bir çadır. Səməd Vurğun'un misalında olduğu kimi, savaşın şiddətini və dağıntılarını təsvir etmək üçün də istifadə edilə bilər: "dəlik-deşik bayraqlar" ifadəsi, bayrağın cırıq, parçalanmış və döyüşlərin izlərini daşıdığını təsvir edir. Bu, sadəcə "dəlikli bayraqlar" ifadəsindən daha güclü və təsirli bir görüntüdür.

Məna 2 (Toplu isim kimi): Bir cismin üzərindəki çoxlu sayda dəliklərin toplu halını ifadə edir. Bu mənada, "dəlik-deşik" sözü bir növ toplu isim kimi işlənir və "dəliklər" və "deşiklər" sözlərinin sinonimi kimi istifadə olunur. Məsələn, bir parça ağacda olan "dəlik-deşik" ərazisi, ağacın çox sayda dəliklə zədələndiyini bildirir.

Ümumiyyətlə, "dəlik-deşik" sözü, həm konkret, həm də məcazi mənada istifadə olunaraq, bir obyektin və ya vəziyyətin dağıntı, zədələnmə və ya natamamlıq vəziyyətini obrazlı şəkildə ifadə etmək üçün güclü bir vasitədir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz